مقاله ای که پیش رو دارید اولین شماره از سری مقالات « گذری بر تاریخ اسلام» است. در این مقالات سعی بر آن است تا با یک دید تحلیلی – تحقیقی زوایای زندگی پیامبر اکرم و ائمه اهل البیت از جنبه ی سیاسی مورد واکاوی قرار گیرد و برخی از جنبه های پنهان مبارزات ایشان با سازمان یهودیان دشمن اسلام، مشرکین و خلفای جور بررسی شود.
با ابلاغ رسالت نبی مکرم اسلام در 27 رجب سال 610 میلادی (40 عام الفیل) در غار حرا آن حضرت مأموریت خویش را در تحقق این امر خطیر آغاز نمودند. در ابتدا نیازمند نیروهایی بودند تا بتوانند در مسیر رسالت الهی خود از کمک ایشان بهره گیرند. زیرا وجود نیروهای متعدد فداکار ابتدایی ترین و مهمترین نیاز هر جنبش انقلابی به ویژه حرکت انبیاء است. لذا پیامبر اسلام با عنایت به این نیاز اساسی اقدام به تبلیغ و ارشاد اسلام به منظور تربیت نیروی انسانی نمودند. اما با توجه به خطرات حتمی در ابتدای راه آن حضرت قدم اول این راه را مخفیانه دنبال کردند. و سپس با فرمان الهی در سال سوم بعثت با شعار« قولوا لا اله الا الله تفلحوا » گامهای بعدی خود را در راه انتشار و تبلیغ دین اسلام بر داشتند تا آن که سرانجام در سالیانی چند پس از بعثت با انعقاد قراردادهای دفاعی با قبایل و احزاب مختلف مستقر در مدینه و اطراف آن و فراهم شدن زمینه های برقراری حکومت در آن شهرسرانجام پس از 13 سال تلاش پیامبر در آن دوران مخاطره آمیز، خصوصا وقوع حوادثی چون محاصره اقتصادی در شعب ابیطالب، واقعه از داست دادن دو حامی بزرگوار خود ابوطالب و خدیجه و شکنجه مسلمانان سرانجام با هجرت پیامبر به مدینه برگ نوینی از تاریخ اسلام ورق خورد و زمینه های ایجاد حکومت اسلامی و توسعه ی اسلام در این مرکز مهم فراهم آمد.
دوران هجرت
:پیامبر اکرم در سال 13 بعثت به مدینه هجرت کردند و 3 روز پس از ورود ایشان علی (ع) نیز به ایشان ملحق شدند. پیامبر اکرم بلافاصله پس از ورود به شهر اقدام به بنای مسجد به عنوان پایگاه توحیدی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، قضایی و ... نمودند و از این پایگاه برای هدایت مسلمین بهره جستند.
در این هنگام یهودیان نیروهای خود را علیه اسلام به صحنه آورده و تحریکات خود را مستقیم و یا از طریق مشرکان مکه آغاز کردند تا شاید بتوانند مانع گسترش اسلام، که همان نابودی کانون توطئه آنها بود، گردند.چه در صورت قدرت گرفتن اسلام این دین و پیروانش به تنهایی مانع بزرگی بر سر اهداف بلند مدت آنان که دست یابی به منابع ثروت و قدرت منطقه و جهان بود، تبدیل می شد.این اقدامات تا پایان دوران رسالت پیامبر و وفات ایشان زمینه ساز حوادث بسیاری بود.
سال اول هجرت (تشکیل حکومت): در این سال که پیامبر تازه در مدینه استقرار یافته بودند در صدد استحکام پایه های حکومت اسلام برآمدند و خواستند تا قبل از آن که دشمن موفق به اجرای توطئه های خود شود، به سازماندهی و آموزش نیروهای خویش بپردازند و زیر بنای جامعه ی اسلامی نوپا را مستحکم سازند. از این رو ایشان فرصت را غنیمت شمرده و با موافقت با درخواست صلح یهودیان به این مهم پرداختند.
سال دوم هجرت (جنگ بدر ): با ورود به سال دوم هجرت دشمنان با تحریک مشرکین و همراه با آنان خاکریز های اولیه خود را علیه اسلام پی ریزی کردند و با ایجاد جنگ های متعدد سعی در فرصت سوزی و متوقف نمودن و حتی نابود کردن اسلام در ابتدای راه داشتند. بدین وسیله مقدمات اولین جنگ را علیه مسلمین توسط عوامل نفوذی خود فراهم نمودند و با اعلام جنگ توسط مشرکین دست به کار شدند. در این جنگ نا برابر سپاه 313 نفره اسلام در برابر 1000 نفر جنگجوی مشرک با جان و دل به جهاد پرداخت و شکست سختی به آنها وارد نمود و آن ها را وادار به فرار کرد.
سال سوم هجرت (جنگ احد و پیمان شکنی یهودیان بنی النضیر): در این سال دشمن مشرک با انگیزه ی انتقام از شکست سنگین بدر و با تحریک ابوسفیان توسط یهودیان زمینه ساز جنگ احد شد. یهودیان به وی قول دادند که در صورت اجرای عملیات، هماهنگ با آنان وارد جنگ می شوند. مسلمانان به دلیل عدم پذیرش نظر پیامبر مبنی بر ماندن در مدینه و دفاع شهری و به دلیل عدم اطاعت از فرامین فرماندهی و مخالفت با دستور صریح رسول خدا جهت عدم رها سازی تنگه جبل الرمات به عنوان نقطه آسیب پذیر جبهه نبردو همچنین حمله هوشمندانه مشرکین به مسلمانان که به گمان پیروزی مشغول جمع آوری غنائم و از دشمن غافل شده بودند، شکست سختی خوردند. با پخش شدن شایعه کشته شدن رسول خدامشرکین سرمست از این پیروزی به مکه بازگشتند و عرصه را به یهودیان بنی النضیر سپردند تا آنان بر اساس معاهده خود با مشرکین ریشه اسلام را در همان سال بخشکانند. ولی با تدبیر الهی ِ رسول خدا و جان فشانی صحابه پیامبر این نیرنگ نیز خنثی گشت و با شکست یهود بنی النضیر به اقتدار اسلام افزوده گشت.
در جریان جنگ احد و پس از انتشار شایعه قتل پیامبر فرار کردن عده ای از صحابه پیامبر را نمی توان نادیده گرفت. از جمله عده ای از مهاجرین و انصار که در میان آنها طلحه بن عبیدالله و خلیفه دوم نیز حضور داشتند. « گروهی از مسلمانان به قدری افسرده بودند که برای نجات خود نقشه می کشیدند که به عبد الله اُبَی متوسل گردند تا از ابوسفیان برای آن ها امان بگیرد.» همچنین در تاریخ آمده است که در هنگام فرارشان از کوه پیامبر آنها را صدا زدند اما آنها اعتنایی نکردند و به راهشان ادامه دادند. در آیات 121 تا 180 سوره ی آل عمران خداوند حقایق پوشیده ای از این نبرد را بیان می کند. این آیات عقیده شیعه را درباره اصحاب پیامبر نشان می دهد.شیعه عقیده دارد که همه اصحاب رسول خدا جان باز و دلباخته اسلام نبودند و در میان آنان افراد سست عقیده و احیانا منافق وجود داشت، در عین حال که مؤمن و پاک دل نیز زیاد بود. قرآن کریم کسانی را که شنیدن شایعه قتل پیامبر را عذر خود قرار داده و به عبدالله ابی پناه بردند چنین توبیخ می کند: « محمد فقط پیامبر نیست. پیش از او پیامبرانی آمده اند و رفته اند. هر گاه بمیرد یا کشته شود، آیا به افکار و عقاید جاهلیت بر میگردید؟ هر کس عقب بر گردد به خدا ضرر نمیرساند . خداوند سپاسگزاران را سزای نیک می دهد.»
در نبرد احد این نکته قابل توجه است که مسلمانان تا هنگامی که در راه خدا و با انگیزه ی نشر توحید و رفع موانع تبلیغ می جنگیدند در جنگ غالب بودند. اما آن هنگام که نهایت گرایش خود را به سمت خواسته های مادی سوق دادند و فرمان پیامبر را نادیده گرفتند، مغلوب شدند.
